Exportgroei van 0,5%. Tijd om te juichen?

Mei 2025. De Nederlandse exportmachine, ooit het ijzeren hart van Europa, liet een fluistering van groei zien: slechts +0,5% in volume (gecorrigeerd voor werkdagen) ten opzichte van mei 2024. Bescheiden? Zeker. Betekenisloos? Absoluut niet. Want deze subtiele opleving onthult méér dan ze verbergt.

Zie je, cijfers als deze worden vaak gelezen als een snelheidsmeter: sneller, trager, beter, slechter. Maar export draait niet enkel om beweging. Het gaat om richting, samenstelling en, bovenal, veerkracht. En om echt te begrijpen wat deze 0,5% betekent, moeten we uitzoomen. Niet alleen in tijd, maar ook in intentie.

Importdaling: een verborgen frictiesignaal

Laten we de munt eens omdraaien: de import daalde met 0,7% ten opzichte van vorig jaar. Op het eerste gezicht lijkt het op een consumentennatie die op de centen let. Maar wie dieper graaft, ziet een complexer signaal: strategische frictie in de mondiale toeleveringsketen.

De importdaling zat vooral in mineralen, voeding & luxe goederen, machines en elektrische apparatuur. Niet willekeurig. Dit zijn grondstoffen en signalen van hoogwaardige consumptie. Als juist deze importstromen afnemen, fluisteren ze een waarschuwing: ofwel de vraag koelt af, of bedrijven wachten, en bouwen niet.

Het gaat dus niet alleen om minder containers in Rotterdam. Het gaat om minder vertrouwen in wat eraan komt.

Machines en chemicaliën: de onverwachte helden

Waarom dan toch die exportgroei? Vooral dankzij chemicaliën en machines. Geen tulpen. Geen bier. Harde, strategische goederen.

En dat is belangrijk.

Deze sectoren zijn vaak indicatoren van industriële activiteit en infrastructuurontwikkeling in het buitenland. Ze stijgen niet op basis van grillen, maar wanneer buitenlandse markten bouwen, upgraden of investeren. Dus ook al is de totale exportgroei mager, de samenstelling ervan is krachtig.

En in tijden van onzekerheid zie ik liever groei in motoren en moleculen dan in handtassen en kaas.

Van bloei naar blauwe plekken: de 3-jarige context

Laten we niet naïef zijn. We komen uit een brute daling van 18 maanden. Van juni 2023 tot januari 2024 zat de Nederlandse export in vrije val: elf maanden op rij in het rood, soms diep (oktober 2023: -8,3%).

Pas begin 2025 zagen we een sprankje herstel, met in maart een nette +4,8%. De +0,5% van mei is dan ook geen overwinningsronde, maar een moment om op adem te komen. Het is het punt in de race waarop je je hartslag checkt, niet je snelheid.

De Exportradar: een lucht vol wolken

De Exportindicator van het CBS voor juli bevestigt het: de hemel blijft bewolkt. Het producentenvertrouwen in Duitsland en de eurozone is nog steeds negatief. De Duitse industriële productie veerde op, maar dat is geen teken van structurele gezondheid. Eén zwaluw maakt nog geen zomer.

Wat we zien, is een fragiel evenwicht tussen micro-herstel en macro-voorzichtigheid. Ondernemingen steken een teen in het water, maar duiken nog niet.

Waarom dit ertoe doet voor ondernemers

Ben je ondernemer, zeker in Nederland of Europa, dan betekent dit:

• De bodem lijkt gestabiliseerd, maar het plafond blijft onzeker.
• Machines en chemicaliën zijn graadmeters voor toekomstgerichte vraag. Zit je in deze sectoren? Verscherp je wendbaarheid en dienstverlening.
• De importdaling vraagt om een grondige audit van je leveranciers: Komt je aanvoer uit kwetsbare markten? Kloppen je logistieke aannames nog wel?
• Vertrouw niet alleen op sentimentindicatoren, kijk naar gedrag. Duits pessimisme kan prima samengaan met selectieve investeringen.

Kijk niet naar de cijfers, luister naar ze

We zitten in een fase waarin marginale cijfers grote betekenis dragen. +0,5% is geen reden tot feest, het is een aanwijzing. Het zegt: “Ik adem nog, maar ik ren niet.”

Voor wie leidt, adviseert of bestuurt, is dit het moment om helderheid te bouwen, niet enkel strategie. Baseer je voorspellingen niet op emoties. Lees de signalen die verscholen liggen in handelsdata. Want optimisme is optioneel, maar voorbereiding is verplicht.

En zoals altijd: vertrouwen ontstaat niet wanneer alles goed gaat, maar wanneer we weten hoe we moeten interpreteren wanneer dat níét zo is.