Paolo, je spreekt vaak over de noodzaak om welvaart te bereiken zonder afhankelijk te zijn van voortdurende groei. Wat bedoel je daarmee en hoe kan dat worden gerealiseerd?
Wanneer ik zeg dat we een manier moeten vinden om welvaart te ervaren zonder groei, wijs ik erop dat de manier waarop we succes momenteel definiëren fundamenteel gebrekkig is. We zijn geconditioneerd om te geloven dat de maatschappij alleen kan floreren als alles blijft groeien—meer geld, meer consumptie, meer productie, altijd meer. Maar deze constante drang naar economische groei eist een enorme tol van zowel de planeet als ons welzijn.
Denk er eens over na: de jacht op eindeloze groei betekent dat we altijd maar blijven uitputten, consumeren en door onze hulpbronnen heen branden alsof er geen grenzen zijn. Maar die grenzen bestaan, en de gevolgen zien we overal—klimaatcrises, verlies aan biodiversiteit, toenemende ongelijkheden en de overweldigende mentale druk om mee te blijven draaien in dit onophoudelijke systeem. Op een gegeven moment moeten we ons afvragen: is meer echt beter, of bestaat er een andere manier om welvaart te definiëren?
Welvaart ervaren zonder groei betekent de focus verschuiven van kwantiteit naar kwaliteit. In plaats van succes te meten aan de hand van hoe snel onze economie groeit, moeten we ons afvragen: “Worden de levens van mensen er echt beter op?” Zijn we gelukkiger, gezonder, meer verbonden met elkaar en leven we in balans met de wereld om ons heen? Welvaart in deze zin draait om diepgang en welzijn. Het gaat om het waarderen van de dingen die het leven echt verrijken, op een manier die geen schade toebrengt aan toekomstige generaties of het milieu.
Hoe doen we dat? Het begint met heroverwegen wat we waarderen. Neem werk, bijvoorbeeld. We zitten vast in het idee dat productiviteit draait om meer inkomsten genereren, meer goederen produceren, voortdurend de winst maximaliseren. Maar wat als we productiviteit meten aan de impact die we hebben op onze gemeenschappen, aan hoeveel we de kwaliteit van het leven verbeteren? Wat als we ons zouden richten op werk dat zinvol, duurzaam en regeneratief is, in plaats van alleen winstgevend? Het gaat erom te erkennen dat de beste investeringen vaak worden gedaan in zaken als onderwijs, gezondheidszorg, gemeenschapsopbouw en milieubehoud.
En dan is er consumptie. We leven in een cultuur waarin ons voortdurend wordt verteld dat we meer moeten kopen, meer moeten consumeren, omdat dat economische groei stimuleert. Maar heeft dat ons echt gelukkiger gemaakt? Of zitten we vast in een cyclus waarin we steeds naar het volgende verlangen, zonder ooit echt tevreden te zijn? Welvaart ervaren zonder groei betekent vertragen, vreugde vinden in ervaringen, relaties, creativiteit en verbinding. Het gaat om onszelf afvragen: hebben we echt meer spullen nodig, of zijn we vergeten hoe we tevreden kunnen zijn met wat we hebben?
Een groot deel van deze verschuiving draait ook om het omarmen van nieuwe economische modellen, zoals de circulaire economie. Stel je voor dat alles wat we maken ontworpen is om hergebruikt, gerepareerd of gerecycled te worden, in plaats van op een stortplaats te eindigen. In plaats van de "gebruik-en-gooi-weg"-mentaliteit zouden we nadenken over hoe we dingen kunnen creëren die lang meegaan en bijdragen aan een cyclus die zichzelf in stand houdt. Het is een doordachtere, minder verspillende manier van leven, die een diepere vorm van voldoening creëert.
En laten we ook niet de welvaartsindicatoren vergeten. We moeten verder kijken dan het BBP als enige maatstaf voor het succes van een land. Landen zoals Bhutan hebben geëxperimenteerd met ideeën zoals Bruto Nationaal Geluk, waarbij ze kijken naar het algehele welzijn van de bevolking, en niet alleen naar de omvang van de economie. Stel je eens voor dat onze regeringen prioriteit zouden geven aan het garanderen dat mensen gelukkig, gezond en veilig zijn, in plaats van alleen maar economische cijfers na te jagen.
Dus, wanneer ik zeg dat we welvaart moeten ervaren zonder groei, heb ik het over een fundamentele verandering in onze mindset. Het gaat om vertragen, diep nadenken en ons richten op wat echt belangrijk is—onze relaties, onze gezondheid, ons milieu en de vreugde van een gebalanceerd leven. Het gaat om het loslaten van die obsessie met "meer" en het vinden van rijkdom in wat we al hebben, op manieren die ons en onze planeet werkelijk voeden.